ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Στη μετεπαναστατική περίοδο, η Ελλάδα προσπάθησε να αναπτυχθεί και να σταθεί ισάξια δίπλα στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η ορμή και το πάθος για την ελευθερία εκτός από τους αγωνιστές χαρακτήριζε και τους ανθρώπους του πνεύματος. Έτσι δημιουργήθηκαν σπουδαία έργα στη λογοτεχνία, την ποίηση, τη ζωγραφική, τη μουσική και τις επιστήμες ενώ οι δημιουργοί της εποχής θα επηρεάσουν καθοριστικά την πνευματική ζωή των νεότερων χρόνων. Στη Λογοτεχνία τα έργα που δημιουργήθηκαν ήταν σημαντικά.

Διακρίνουμε 3 Σχολές:

• Η Επτανησιακή Σχολή, όπου "ιδρυτής" της θεωρείται οΔιονύσιος Σολωμός, ο εθνικός μας ποιητής που γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, σπούδασε στην Ιταλία και πέθανε στην Κέρκυρα.
  

Το σπίτι που έζησε και πέθανε ο Δ. Σολωμός στην Κέρκυρα

Στα ποιήματά του χρησιμοποιεί τη γλώσσα του λαού. Το σημαντικότερο έργο του ο "Ύμνος εις την Ελευθερία", ποίημα 158 στροφών που οι δύο πρώτοι θα αποτελέσουν τον Εθνικό μας Ύμνο. Σπουδαίο έργο επίσης οι "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" που αναφέρεται στον αγώνα των Μεσολογγιτών κλπ

• Η Α΄Αθηναϊκή Σχολή (1830 - 1880), όπου "ιδρυτές" της φέρονται τα αδέλφια Αλέξανδρος και Παναγιώτης Σούτσοςκαι ο ξάδελφος τουςΑλέξανδρος Ραγκαβής . Γράφουν στην καθαρεύουσα και το καινούριο λογοτεχνικό ρεύμα που εισέρχεται στην Ελλάδα μαζί τους είναι ορομαντισμός, όπου θα μείνουν στην ελληνική ποίηση για 50 χρόνια.
  

• Η Νέα Αθηναϊκή Σχολή και η γενιά του 1880 όπου ο αντιπροσωπευτικότερος όλων θεωρείται ο μεγάλος Κωστής Παλαμάς. Ο ρομαντισμός πέφτει σε παρακμή και μαζί του η καθαρεύουσα. Το νέο ρεύμα της εποχής είναι οΠαρνασσισμός και η γλώσσα ηδημοτική. Σπουδαία έργα του Κωστή Παλαμά, "ο Τάφος", "ο Δωδεκάλογος του Γύφτου"κ.ά
  

Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880. Στα δεξιά της σύνθεσης απεικονίζεται ο Α. Προβελέγγιος να διαβάζει κάποιο ποίημά του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι Γ. Στρατήγης, Γ. Δροσίνης, I. Πολέμης, K. Παλαμάς (στο κέντρο) και Γ. Σουρής
(Γ. Ροϊλός, Οι ποιητές (π. 1919). Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ.)

• Η Λογοτεχνία μετά το 1880, όπου δεσπόζει το ηθογραφικό διήγημα, εκείνο δηλ. που περιγράφει την ελληνική ύπαιθρο και τους απλοϊκούς κατοίκους της. Εισηγητής του ηθογραφικού διηγήματος είναι οΓεώργιος Βιζυηνός όπου το διήγημα του "Το αμάρτημα της μητρός μου " αποτελεί και το πρώτο καθαυτό νεοελληνικό διήγημα. Πάρα πολλοί οι διηγηματογράφοι της εποχής. Δύο από αυτούς ξεχώρισαν : ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με την καθαρεύουσα και τα σπουδαία "Όνειρο στο κύμα", "Ρεμβασμός το Δεκαπενταύγουστο" και "Η Φόνισσα" και ο Ανδρέας Καρκαβίτσας με πιο προσιτή γλώσσα και τα περίφημα διηγήματά του: "Ο Ζητιάνος" και "Τα λόγια της Πλώρης"
  

Το 1888 έχουμε την εμφάνιση του Γιάννη Ψυχάρη που άσκησε αποφασιστική επίδραση όχι μόνο στη λογοτεχνία αλλά και γενικότερα στην πνευματική ζωή της Ελλάδας.
Η δημοτική γλώσσα που είχε πια ολοκληρωτικά επικρατήσει στην ποίηση, γενικεύεται και στην πεζογραφία. Δίκαια λοιπόν χαρακτηρίζεται και ως αρχηγός του "δημοτικισμού"

Και ενώ ο Παλαμάς μεσουρανεί και επηρεάζει την ποίηση και την πνευματική ζωή στην Ελλάδα σε μια απομονωμένη περιοχή του ελληνισμού, στην Αλεξάνδρεια δημιουργεί το έργο του ένας ποιητής που έμελλε στα κατοπινά χρόνια να πάρει αυτός την κεντρική θέση στη νεοελληνική ποίηση και να επηρεάσει όλη τη νεώτερη εξέλιξη της έως τις μέρες μας. Ο ποιητής αυτός είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Με θεματολογία ελληνορωμαϊκή, βυζαντινή, ελληνιστική, με ειρωνεία και σαρκασμό σε όλα τα έργα του και χρησιμοποιώντας μεικτή γλώσσα γίνεται γνωστός σε όλο τον κόσμο με το ιδιότυπο έργο του.

Άλλοι σπουδαίοι ποιητές ήταν ο Άγγελος Σικελιανός, οΚωνσταντίνος Βάρναλης, οΚωνσταντίνος Ουράνης, οΚωνσταντίνος Καρυωτάκης

Σημαντική ανάπτυξη παρουσίασαν στην μετεπαναστατική Ελλάδα και οι επιστήμες με τις τέχνες.

• Στην Αρχιτεκτονική η τάση που επικρατεί είναι του "κλασικισμού" γι αυτό τα κτίρια λέγονται "νεοκλασικά", από την αρχαία αρχιτεκτονική

• Στη μουσική διακρίθηκαν ο Μανόλης Καλομοίρης, οΝικόλαος Σκαλκώτας και ο Νικόλαος Μάντζαρος που μελοποίησε τον Εθνικό μας Ύμνο

• Στη Λαογραφία ξεχωρίζει ο Νικόλαος Πολίτης και οι αποστομωτικές απαντήσεις που έδωσε σε όσους αμφισβητούσαν την καταγωγή των Ελλήνων και έλεγαν ότι ήταν Σλαβική(Φαλμεράιερ)
• Στη Ζωγραφική και στη Γλυπτικήεμφανίστηκαν αξιόλογοι ζωγράφοι όπως ο Νικόλαος Γύζης, Νικηφόρος Λύτρας και από τους γλύπτες ξεχωρίζει ο Γιαννούλης Χαλεπάς από την Τήνο
  

Η προτομή του Χαλεπά στην αυλή του σπιτιού του στον Πύργο της Τήνου

• Τέλος στη Γλωσσολογία οι δυο πρεσβευτές της που ξεχωρίζουν είναι ο Γεώργιος Χατζιδάκις στην καθαρεύουσα και ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης στη δημοτική.

Και οι δυο όμως "συναντήθηκαν " στην ενότητα και στο αδιάσπαστο της ελληνικής γλώσσας στο πέρασμα των αιώνων

ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

Με την εμφάνιση των Νεότουρκων, οι λαοί της Βαλκανικής βρέθηκαν το 1912 σε ένα κοινό κίνδυνο. Τον κίνδυνο να εκτουρκιστούν.
Τότε η Ελλάδα, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Βουλγαρία που ήταν χριστιανικά κράτη, συμμάχησαν εναντίον της Τουρκίας και της κήρυξαν τον πόλεμο. Έτσι στις 4 Οκτωβρίου 1912 ξέσπασε οπρώτος Βαλκανικός πόλεμος.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας ΕλευθέριοςΒενιζέλος είχε οργανώσει σωστά το στρατό, που με αρχηγό το διάδοχοΚωνσταντίνο κινήθηκε προς τη Μακεδονία και την Ήπειρο.

πρωθυπουργός και διάδοχος, προσπάθησαν για την απελευθέρωση των αλύτρωτων περιοχών

Οι Τούρκοι νικήθηκαν στο Σαραντάποροκαι στα Γιαννιτσά και στις 26 Οκτωβρίου ο ελληνικός στρατός μπήκε στη Θεσσαλονίκη.

λαϊκή εικόνα με την κύρια φάση της μάχης του Σαρανταπόρου, της πρώτης ελληνικής νίκης του ελληνικού στρατού στον Α΄Βαλκανικό πόλεμο.


λαϊκή εικόνα της μάχης των Γιαννιτσών

Μάλιστα για να δείξει πόσο σημαντική ήταν για τους Έλληνες ηΘεσσαλονίκηεγκαταστάθηκε εκεί και ο ίδιος ο βασιλιάς Γεώργιος Α'

Ο ελληνικός στρατός με αρχιστράτηγο το διάδοχο Κωνσταντίνο, πορεύθηκε προς την Ήπειρο για να ελευθερώσει τα Ιωάννινα, όπως και το πέτυχε(Φεβρουάριος 1913) και προχώρησε προς τη Βόρεια Ήπειρο, όταν έφτασε η τραγική είδηση: ο βασιλιάςΓεώργιος Α' δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α΄στις 5 Μαρτίου 1913, σε λαϊκή εικόνα εποχής

προτομή του βασιλιά Γεωργίου Α΄στο μέρος της δολοφονίας του


λαϊκή εικόνα που συμβολίζει την παράδοση των Ιωαννίνων στους Έλληνες

Παράλληλα ο ελληνικός στόλος με αρχηγό το ναύαρχοΚουντουριώτη κυριάρχησε στο Αιγαίο, εμπόδισε τη μεταφορά στρατευμάτων από τη Μικρά Ασία και απελευθέρωσε την Κρήτηκαι τα νησιά τουΑνατολικού Αιγαίου.

ο ναύαρχος Κουντουριώτης και ο "Αβέρωφ" σε λαϊκή εικόνα εποχής


λαϊκή εικόνα από την απόβαση των Ελλήνων στη Χίο στις 11 Νοεμβρίου 1912

Στις 17 Μαΐου 1913 υπογράφτηκε ησυνθήκη του Λονδίνου, με την οποία έληγε ο Α΄Βαλκανικός πόλεμος ανάμεσα στους συμμάχους και στους Τούρκους.

η Συνδιάσκεψη του Λονδίνου

η Ελλάδα μετά τη συνθήκη του Λονδίνου

Η Βουλγαρία όμως δεν έμεινε ικανοποιημένη με τα εδάφη που πήρε και ήρθε σε σύγκρουση με τους Έλληνες και τους Σέρβους. Απαιτούσε τη Θεσσαλονίκη με τον όρο μάλιστα: "τη Θεσσαλονίκη ή πόλεμο"
Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει οδεύτερος Βαλκανικός πόλεμος.
Οι Βούλγαροι ηττήθηκαν και με τησυνθήκη του Βουκουρεστίου(Ιούλιος 1913), αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν πολλά εδάφη στους νικητές.
Τα ελληνικά σύνορα τότε έφτασαν έως τοΝέστο ποταμό διπλασιάζοντας έτσι η Ελλάδα την έκτασή της και έχονταςελευθερώσει σχεδόν όλες τις αλύτρωτες περιοχές (Κρήτη, Μακεδονία, Ήπειρο, νησιά Ανατολικού Αιγαίου).

Η Ελλάδα μετά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου

• 
  

.

Ενότητα 15- Κινηματογράφος Θέατρο

Τσάρλι Τσάπλιν

Στο "Χαμίνι" ο Σαρλό βρίσκει ένα εγκαταλειμμένο μωρό. Συγκινημένος, αποφασίζει να το φροντίσει.. Δεν είναι πλούσιος, αλλά είναι καλόκαρδος. Παίρνει το παιδί και το μεγαλώνει με τρυφερότητα. O Σαρλό και ο μικρός δουλεύουν μαζί: Το αγοράκι σπάει τζάμια και ο Σαρλό, που δουλεύει ως τζαμάς, φτάνει την κατάλληλη στιγμή για να τα επισκευάσει! Οι δυο τους ζουν ευτυχισμένοι μέχρι τη μέρα που ένας γιατρός αποφασίζει να πάρει το παιδί από τον Σαρλό για να το κλείσει σε ορφανοτροφείο... Αλλά και η μητέρα του παιδιού, που έγινε διάσημη τραγουδίστρια, προσπαθεί να βρει το παιδί της...

• Πρόκειται για την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του μεγάλου δημιουργού.
• Το ντεκόρ του δωματίου στο οποίο ζει ο Τσάρλι Τσάπλιν είναι πιστή αναπαράσταση του δωματίου που ζούσε ο Σαρλό όταν ήταν παιδί.
• Μια από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές είναι αυτή που έρχονται για να πάρουν το παιδί και να το κλείσουν σε ορφανοτροφείο. Αυτό το επεισόδιο είναι αυτοβιογραφικό.

ΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ(ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ) - ΣΥΝΩΝΥΜΑ,ΑΝΤΙΘΕΤΑ

Kαταλήξεις των ρημάτων (Άσκηση)

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904 - 1908)

Το μάθημα σε βίντεο

Το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα (εικόνα) βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, δίπλα στο μητροπολιτικό ναό του Γρηγορίου Παλαμά, στην οδό Προξένου Κορομηλά 23. Το κτίριο, σχεδιασμένο από το διάσημο αρχιτέκτονα Έρνστ Τσίλερ, κατασκευάστηκε μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1890, που έπληξε την πόλη και ολοκληρώθηκε το 1893. Το νέο κτίριο ανεγέρθηκε με δωρεά του Ανδρέα Συγγρού στη θέση παλαιότερου κτίσματος της Εφορείας των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων της Θεσσαλονίκης. Tο κτίριο ενοικιάστηκε από το ελληνικό κράτος για να στεγάσει το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας, το οποίο άλλωστε βρισκόταν στην ίδια περιοχή και παλαιότερα. Ο πρώτος έλληνας πρόξενος, που εργάστηκε στο νεοκλασικό αυτό κτίριο, ήταν ο Γ. E. Δοκός.Κατά την περίοδο 1904-1908 το ελληνικό προξενείο της Θεσσαλονίκης αναδείχθηκε σε επιτελικό κέντρο του Μακεδονικού Αγώνα. Επικεφαλής ήταν μια σημαντική προσωπικότητα, ο γενικός πρόξενος Λάμπρος Κορομηλάς.

ο πρόξενος Θεσ/νίκης, Λάμπρος Κορομηλάς

η έφοδος ενός «ζαπτιέ» (Οθωμανού χωροφύλακα) σε ένα ελληνικό σχολείο την ώρα του μαθήματος, ενώ ένας αντάρτης σπεύδει να κρυφτεί σε μια κρύπτη.

η σύγκρουση ελληνικής και βουλγαρικής ένοπλης ομάδας μέσα στη λίμνη των Γιαννιτσών, ανάμεσα στα καλάμια και τα ραγάζια.


η άφιξη ενός Έλληνα κατασκόπου-πράκτορα στο σιδηροδρομικό σταθμό της Φλώρινας με την ιδιότητα του εμπόρου. Τον παραλαμβάνει ένας αγωγιάτης, ο οποίος είναι στην πραγματικότητα ο σύνδεσμός του με την ελληνική οργάνωση της περιοχής.

κειμήλια μακεδονομάχων


Ίων Δραγούμης, υποπρόξενος στο Μοναστήρι


Συλλογική αναμνηστική φωτογραφία των Σαράντου Αγαπηνού(Τέλλος Άγρας) από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας και ορισμένων συντρόφων του στη λίμνη των Γιαννιτσών. Τα εικονιζόμενα πρόσωπα φωτογραφίζονται πάνω σε μία πλάβα, ο δε καπετάν Άγρας εικονίζεται άοπλος και καθιστός(δεύτερος)

Ολόσωμη αναμνηστική φωτογραφία του οπλαρχηγού Γεωργίου Τσόντου, από το χωριό Ασκύφου Χανίων.


Αναμνηστική φωτογραφία του οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Κώττα (στο κέντρο καθήμενος) με τους υιούς του Δημήτριο και Σωτήριο (στα αριστερά του) και τον υπασπιστή του Σίμο Στογιάννη (όρθιος στα δεξιά του).


Ο μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης, ψυχή της ελληνικής αντίστασης στην περιοχή της Καστοριάς

ο πρωταγωνιστής του Μακεδονικού αγώνα, Παύλος Μελάς = Μακεδονία!

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ

Παύλος Μελάς(το τραγούδι είναι σε ποίηση Κωστή Παλαμά και μουσική Γιάννη Σπανού, τραγουδά η Δήμητρα Γαλάνη, από την τανία "Παύλος Μελάς")

Στίχοι:

Σε κλαίει λαός. Πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι
στον τόπο που σε πλάγιασε το βόλι, ω παλικάρι.
Πανάλαφρος ο ύπνος σου του Απρίλη τα πουλιά
σαν του σπιτιού σου να τ΄ακούς λογάκια και φιλιά
και να σου φτάνουν του σκληρού χειμώνα οι καταρράχτες
σαν τουφεκιού αστραπόβροντα και σαν πολέμου κράχτες.
Πλατιά του ονείρου μας η γη και απόμακρη. Και γέρνεις
εκεί και σβεις γοργά.
Ιερή στιγμή. Σαν πιο πλατιά τη δείχνεις, και τη φέρνεις
σαν πιο κοντά!

Η πλέον αναγνωρίσιμη φωτογραφία της 21ης Αυγούστου του 1904, όπου ο Παύλος Μελάς φωτογραφήθηκε ένστολος (με τη γνωστή στολή του Μακεδονομάχου)



Πορτραίτο του Παύλου Μελά από την Αθήνα Αττικής σε ωοειδές πλαίσιο. Η κορυφή του πλαισίου στέφεται με στεφάνι δάφνης και εκατέρωθεν υπάρχουν δύο ελληνικές σημαίες. Στην βάση του πλαισίου και σε φυτικό διάκοσμο υπάρχει επιγραφή με το όνομα του

το "μοιραίο" σπίτι

Τα τελευταία λόγια του(από την ταινία "Παύλος Μελάς")